Η ιδιοκατοίκηση είναι κακό πράγμα, περίπου σαν τον αντισημιτισμό ή την παχυσαρκία
Δεν το λέω εγώ αυτό -ο τίτλος ειρωνεύεται το περιεχόμενο ενός άρθρου του Διονύση Γουσέτη, που δημοσιεύτηκε χτες στην Καθημερινή, με τίτλο «Τα ευρωπαϊκά ρεκόρ των Ελλήνων«. Ο συγγραφέας δεν εννοεί ρεκόρ στον στίβο ή γενικότερα στον αθλητισμό (που έτσι κι αλλιώς δεν είναι τόσο πολλά, αμφιβάλλω αν θα γέμιζαν άρθρο) αλλά διάφορα μεγέθη και κοινωνικούς δείκτες, στα οποία η Ελλάδα υποτίθεται ότι έχει μια σειρά από πρωτιές αλλά και από τελευταίες θέσεις.
Διάλεξα να σχολιάσω σήμερα το άρθρο αυτό αλλά θα ζητήσω και τη δική σας βοήθεια, όσοι έχετε ταλέντο σε αναζητήσεις διαδικτυακές, για να επιβεβαιωθούν ή να ανασκευαστούν οι ισχυρισμοί του Δ. Γουσέτη. Παρακινήθηκα να γράψω το σημερινό σημείωμα επειδή είδα ότι το άρθρο του Δ.Γ. περιέχει πολλές ανακρίβειες, σε τέτοιο βαθμό που να καταντά ανέντιμο, και επειδή με εκνευρίζουν οι αφορισμοί του τύπου «μόνο στην Ελλάδα συμβαίνει αυτό» (καλό ή κακό, δεν έχει σημασία).
Είναι βαριά κουβέντα να λες «ανέντιμο», αλλά ο αρθρογράφος διαβεβαιώνει ότι οι ισχυρισμοί του βασίζονται σε στατιστικές τις οποίες έχει συγκεντρώσει από διάφορες πηγές, έστω κι αν αιδημόνως αποφεύγει να δώσει έστω και μια παραπομπή, παρόλο που με την ηλεκτρονική δημοσίευση είναι πανεύκολο να προστεθούν υπερσύνδεσμοι στο κείμενο. Αλλά ας δούμε καλύτερα τους ισχυρισμούς.
Και πρώτα οι «ελληνικές πρωτιές»:
Είμαστε πρώτοι σε: γήρανση πληθυσμού, μέγεθος κράτους, διαφθορά, απεργίες, ανεργία, αρνησιδικία, καπνιστές, αλκοόλ, ναρκωτικά, παχυσαρκία, εκτρώσεις, τροχαία ατυχήματα, εξαγωγή φοιτητών, ατμοσφαιρική ρύπανση, τραγούδι και χορό, τηλεθέαση, αριθμό τηλεοράσεων ανά νοικοκυριό, ιδιωτικές δαπάνες για υγεία και παιδεία, γιατρούς, πλαστικές εγχειρήσεις, τοκετούς με καισαρική, ρατσισμό, ξενοφοβία, παραβιάσεις πολεοδομικής νομοθεσίας, περιβαλλοντικές παραβάσεις, βρωμιά πρωτεύουσας, ακρίβεια, φοροδιαφυγή, ιδιοκατοίκηση, παραοικονομία, στρατιωτικές δαπάνες, σπατάλη δημοσίου χρήματος, σπατάλη ενέργειας, αντιαμερικανισμό, ευρωσκεπτικισμό, ποσοστά νεοναζί, θρησκευτικότητα, παιδική θνησιμότητα, τζόγο, αντισημιτισμό, ισοβίτες.
Αν χάσατε τον λογαριασμό, 42 πρωτιές.
Και οι τελευταίες θέσεις:
Είμαστε τελευταίοι σε: ανάγνωση εφημερίδων, πωλήσεις, δανεισμό και ανάγνωση βιβλίων, χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, πολιτικές ελευθερίες, ελευθερία του Τύπου, διαχείριση σκουπιδιών, ανακύκλωση, δωρητές οργάνων, εκπροσώπηση των γυναικών στις δομές εξουσίας, συνθήκες διαβίωσης ηλικιωμένων, παροχή ασύλου, δίκτυο σιδηροδρόμων, μουσεία, βιβλιοθήκες, κινηματογράφο, ραδιόφωνο, θέατρο, μουσικές συναυλίες, δαπάνες για αναψυχή και πολιτιστικές δραστηριότητες, πράσινο στις πόλεις, ξένες επενδύσεις, πρόνοια, παιδεία, ποιότητα λαμβανόμενης γνώσης, ανταγωνιστικότητα, προστασία του περιβάλλοντος, ενσωμάτωση νομοθεσίας Ε.Ε., εφαρμογή κοινοτικών οδηγιών, απορρόφηση των κονδυλίων της Ε.Ε., γονιμότητα, κοινωνική δικαιοσύνη. Επίσης, είμαστε η μοναδική χώρα της Ε.Ε. που εικόνες παρελαύνουν με τιμές αρχηγού κράτους. Που δεν έχει καύση νεκρών. Που έχει αδέσποτα σκυλιά, δύο εκατ. αυθαίρετα ακίνητα και μαθητικές παρελάσεις. Που οι δημόσιοι υπάλληλοι αμείβονται περισσότερο από τους ιδιωτικούς.
Και η αιτία;
Αν προσέξει κανείς, διαπιστώνει ότι τα συντριπτικά περισσότερα από αυτά τα αρνητικά ρεκόρ δεν οφείλονται στο DNA μας, αλλά στο ότι δεν έχουμε ή δεν σεβόμαστε τους θεσμούς. (…)
Να προσέξουμε πως ο αρθρογράφος τόσο τις πρωτιές όσο και τις τελευταίες θέσεις τις θεωρεί «αρνητικά ρεκόρ». Για ποιο λόγο όμως είναι αρνητικό ρεκόρ η υψηλή ιδιοκατοίκηση ή, πολύ περισσότερο, η έφεση στο τραγούδι και τον χορό; Γιατί μπαίνει στο ίδιο τσουβάλι ο αντιαμερικανισμός με τον ευρωσκεπτικισμό και τον αντισημιτισμό;
Αλλά ας προσπαθήσουμε να ελέγξουμε μερικούς από τους ισχυρισμούς, παρόλο που πρέπει να πούμε ότι για ορισμένες κατηγορίες είναι πολύ δύσκολη η ποσοτικοποίηση. Τις στρατιωτικές δαπάνες εύκολα τις μετράς, το ίδιο και το ποσοστό ιδιοκατοίκησης, αλλά πολύ λιγότερο εύκολα συγκρίνεται π.χ. η διαφθορά ή η κρατική σπατάλη ή η… βρωμιά της πρωτεύουσας ή, έτσι γενικά κι αόριστα, ο χορός και το τραγούδι. Να σημειώσω ότι σε μεγάλο βαθμό η ανασκευή που ακολουθεί είναι συλλογική δουλειά που έγινε αυθόρμητα στον τοίχο φίλης στο Φέισμπουκ.
Είμαστε (λέει ο Γουσέτης) οι πρώτοι σε αλκοόλ, εννοώντας ότι οι Έλληνες έρχονται πρώτοι σε κατανάλωση οινοπνευματωδών στην Ευρώπη -αλλά αυτόν τον ισχυρισμό ούτε σε καφενείο δεν μπορεί να τον διατυπώσει κανείς, διότι θα προκαλέσει τα χάχανα των θαμώνων, αφού έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με την εμπειρία του καθενός μας. Και το βασικότερο δεν είναι πως έρχεται σε αντίθεση με την εμπειρική άποψη που έχει ο καθένας σχηματίσει, αλλά ότι κάθε άλλο παρά συμφωνεί με τα επίσημα δεδομένα. Όπως βλέπουμε εδώ, στον δεύτερο πίνακα που έχει τα στοιχεία του ΠΟΥ για τις χώρες του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα όχι απλώς δεν είναι πρώτη στην Ευρώπη στην κατανάλωση αλκοόλ αλλά βρίσκεται κάτω από τη μέση της κατάταξης.
Είμαστε οι πρώτοι σε εκτρώσεις, διατείνεται ο Γουσέτης. Ας μην θεωρήσουμε «τον λόγο του συμβόλαιο» κι ας το ερευνήσουμε. Όπως βλέπετε ήδη στον χάρτη εδώ, η Ελλάδα και πάλι έχει λιγότερες εκτρώσεις από πολλές ευρωπαϊκές χώρες -όσο πιο κόκκινο το χρώμα, τόσο περισσότερες οι εκτρώσεις στη χώρα. Επειδή όμως ο χάρτης βασίζεται σε στοιχεία του 2012, ας πάμε στη δεύτερη σελίδα που έχει στοιχεία του 2017. Ο πίνακας απαριθμεί όλες τις χώρες του κόσμου και θέλει λίγο ψάξιμο για να βρούμε τις ευρωπαϊκές, αλλά και πάλι είναι ολοφάνερο πως η Ελλάδα δεν είναι πρώτη στην ΕΕ -έχει, ας πούμε, τις μισές εκτρώσεις από τη Γαλλία. Μπορεί εδώ να προβληθεί η ένσταση ότι πολλές εκτρώσεις δεν δηλώνονται, αλλά νομίζω ότι το στοιχείο αυτό έχει ληφθεί υπόψη στα στατιστικά στοιχεία. Να προσθέσω ότι και ένα πολύ χαμηλό ποσοστό εκτρώσεων θα μπορούσε να προέρχεται από αυταρχικά καθεστώτα όπου η γυναίκα δεν έχει κατακτήσει θεμελιώδη δικαιώματα.
Είμαστε μήπως πρώτοι στην παιδική θνησιμότητα, όπως λέει το άρθρο; Με βάση τα στοιχεία του ΠΟΥ, όχι (θα πρέπει να κλικάρετε στην Ευρώπη για να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα που μας ενδιαφέρουν). Εδώ είμαστε πάνω απο το διάμεσο της ΕΕ, αλλά ασφαλώς όχι πρώτοι: μπροστά μας βρίσκονται Λιθουανία, Πολωνία, Ουγγαρία, Μάλτα, Σλοβακία, Λετονία, Βουλγαρία, Ρουμανία. Αλλά ούτως οι άλλως οι διαφορές είναι πολύ μικρές (έχουμε π.χ. 4,6 θανάτους παιδιών κάτω των 5 ετών στις 1.000 γεννήσεις ζώντων, ενώ η Γαλλία έχει 4,3). Πάντως, είμαστε πρώτοι στην «παλιά» ΕΕ, των 15 κρατών μελών, του 20ού αιώνα. Αλλά αν αυτό εννοούσε ο Γουσέτης, έπρεπε να το διευκρινίσει.
Και ας έρθουμε στην ιδιοκατοίκηση. Εδώ ο Γουσέτης αναπαράγει έναν παλιό μύθο, ότι τάχα στην Ελλάδα έχουμε αφύσικα υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης επειδή ο Έλληνας θέλει να έχει ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του. Έχουμε γράψει ένα παλιότερο άρθρο για το θέμα αυτό, και στα σχόλια είχαμε κάνει εκτενή συζήτηση για τη μεθοδολογία. Νομίζω πως ισχύουν τα συμπεράσματα που είχα διατυπώσει τότε, ότι δηλαδή δεν είναι αφύσικα ψηλό το ποσοστό ιδιοκατοίκησης της Ελλάδας, είναι αφύσικα χαμηλό το ποσοστό της Γερμανίας, που πιθανώς εξηγείται από τις εκτεταμένες καταστροφές στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Η Ελλάδα βρίσκεται στη μεσαία ζώνη, όπου, με ποσοστό από 72% έως 78% συνωστίζονται αρκετές ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Σλοβενία, Λουξεμβούργο, Φινλανδία), ενώ πολλά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ποσοστά πάνω από 80%. Αλλά ακόμα κι αν η Ελλάδα ήταν όντως πρώτη στην ιδιοκατοίκηση, γιατί θα ήταν κακό αυτό;
Επειδή όμως τον πολυδιαψεύσαμε τον Γουσέτη, ας του δώσουμε μιαν ευκαιρία να επιβεβαιωθεί. Θρησκευτικότητα, η Ελλάδα της Ορθοδοξίας και της καθ’ ημάς Ανατολής ασφαλώς θα διεκδικεί την πρωτιά -πώς όμως να μετρηθεί αυτό; Αν πάρουμε ως δείκτη την πίστη σε Θεό ή σε κάποια ανώτερη δύναμη, βλέπω εδώ μιαν έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που σχεδόν δικαιώνει τον Γουσέτη και που βεβαίως βασίστηκε σε απαντήσεις σε ερωτηματολόγιο. Ωστόσο, και αυτή τη σίγουρη πρωτιά τη χάσαμε, αφού έχουμε μεν πολύ μικρό ποσοστό δηλωμένων άθεων αλλά και πάλι μεγαλύτερο από Κύπρο, Μάλτα, Ρουμανία και Πολωνία.
Πάμε σε κάτι που μετριέται πιο εύκολα, τα τροχαία ατυχήματα -με τους κακούς μας δρόμους και την έλλειψη οδηγικής παιδείας, δεν έχουμε δυστυχώς καθόλου καλές επιδόσεις. Είμαστε όμως πρώτοι σε όλη την ΕΕ όπως διατείνεται ο Γουσέτης; Όχι. Στα στοιχεία για τους θανάτους από τροχαία ανά 100.000 κατοίκους, βρισκόμαστε μεν ψηλά, αλλά προηγούνται άλλες χώρες της ΕΕ: Κροατία, Λετονία, Πολωνία, Λιθουανία. Ίσως έχει κάποιο νόημα να κάνουμε την αναγωγή όχι στον αριθμό των κατοίκων αλλά στον αριθμό των οχημάτων. Τότε η κατάσταση διαφοροποιείται. Για παράδειγμα, με 9,1 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, η Ελλάδα έχει ελαφρώς μεγαλύτερη τιμή από τη Ρουμανία και το Λουξεμβούργο, που έχουν 8,7. Αν όμως κάνουμε την αναγωγή στον αριθμό των οχημάτων της χώρας, τότε η Ρουμανία έχει πολύ μεγαλύτερη τιμή, 31,4 στα 100.000, ενώ η Ελλάδα μόλις 12,6 και το Λουξεμβούργο 10,7. Πάντως ούτε αυτή τη (θλιβερή) πρωτιά έχουμε.
Να πάμε και σε μια υποτιθέμενη τελευταία θέση. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Δ. Γουσέτη, είμαστε τελευταίοι στην ενσωμάτωση της νομοθεσίας της ΕΕ. Ισχύει αυτό; Να δούμε τι λέει η Κομισιόν, που έχει λόγους να το παρακολουθεί το θέμα άγρυπνα. Η Κομισιόν έχει καταρτίσει έναν «βαθμολογικό πίνακα» των κρατών μελών και βαθμολογεί την ικανοποιητική μεταφορά του ενωσιακού δικαίου στην εθνική νομοθεσία. Υπάρχουν πολλοί δείκτες, αλλά ο χάρτης που βρίσκεται στην αρχή της σελίδας κάνει μια σύνοψη -όπως βλέπετε η Ελλάδα (με πράσινο στον χάρτη) είναι πάνω από τον μέσο όρο στην ενσωμάτωση του ενωσιακού δικαίου. Με κίτρινο είναι τα κράτη μέλη που δεν απέχουν πολύ από τον μέσο όρο και με κόκκινο τα κράτη που υστερούν αισθητά -και όπως βλέπετε εκεί συγκαταλέγονται και μερικά από τα κράτη του σκληρού πυρήνα: Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο (όχι πια). Παραπληροφορεί επομένως ο ισχυρισμός του Δ. Γουσέτη.
Κι άλλη μια «τελευταία θέση», που αφορά την «εκπροσώπηση των γυναικών στις δομές εξουσίας«. Εδώ σχεδόν συμφωνώ με τον Γουσέτη, το ελληνικό ποσοστό το βρίσκω ντροπιαστικά χαμηλό -και έχω επανειλημμένα γράψει για το θέμα, πιο πρόσφατα στις αρχές του μηνός. Και πάλι όμως, η Ελλάδα δεν είναι τελευταία -αν δούμε τα ποσοστά γυναικών στη Βουλή, ξεπερνάμε Κύπρο, Μάλτα, Ουγγαρία και Λετονία. Και βέβαια τα ποσοστά αυτά αλλάζουν -στη Βουλή του Ιανουαρίου 2015 το ποσοστό των γυναικών ήταν ανώτερο, σχεδόν στον μέσο όρο της ΕΕ.
Ούτε στους δωρητές οργάνων έχει την τελευταία θέση η Ελλάδα, παρόλο που τα ποσοστά της είναι πολύ χαμηλά και που όντως ελάχιστα έχουν γίνει για το θέμα. Στον σχετικό πίνακα, που δεν έχει μάλιστα όλες τις χώρες της ΕΕ, ξεπερνάμε Βουλγαρία, Κύπρο, Εσθονία και Ρουμανία.
Είμαστε μήπως πρωταθλητές Ευρώπης στην παχυσαρκία, όπως επιμένει ο Δ. Γουσέτης; Δεν θα το έλεγα, από την εικόνα που έχω σχηματίσει ζώντας στο εξωτερικό. Αλλά δεν θα βασιστούμε στην εικόνα του καθενός. Από τα στοιχεία της ΕΕ, που δείχνουν ότι σχεδόν ο ένας στους έξι Ευρωπαίος είναι παχύσαρκος (obese, που είναι πιο… βαρύ από τον υπέρβαρο, overweight) προκύπτει ότι η παχυσαρκία στην Ελλάδα (17,3%) είναι ελαφρά μόνο ανώτερη από τον ενωσιακό μέσον όρο (15.9%). Πρωταθλήτρια εδώ είναι η Μάλτα (αν και δεν σχημάτισα τέτοια εντύπωση όταν πήγα πριν από λίγο καιρό) και μάλιστα με αισθητή διαφορά από τον δεύτερο, που είναι, θαρρώ, το Ηνωμένο Βασίλειο (εντάξει, τώρα θα φύγουν και θα αδυνατίσουμε). Πάντως, και πάλι ο ισχυρισμός του Γουσέτη είναι ανακριβέστατος.
Εξωφρενικός είναι ο ισχυρισμός πως η Ελλάδα είναι πρώτη στην ΕΕ στην κατανάλωση ναρκωτικών. Τα επίσημα στοιχεία υπάρχουν στον διαδραστικό χάρτη εδώ, για πέντε είδη ναρκωτικών. Θα τα προτιμούσα σε μορφή πίνακα και ίσως υπάρχουν αλλού αλλά δεν τα βρίσκω -πάντως η εντύπωσή μου είναι πως η Ελλάδα όχι απλώς δεν είναι πρώτη αλλά βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Eίναι μήπως οι Έλληνες πρώτοι στον ευρωσκεπτικισμό; Εδώ υπάρχει μία έρευνα που φαίνεται να δίνει κάποιο δίκιο στον Γουσέτη, αφού σε άρθρο της Γκάρντιαν βλέπουμε ότι με περυσινή σφυγμομέτρηση του Pew Institute οι Έλληνες είναι πρώτοι, αλλά η έρευνα αυτή έγινε μόνο σε 10 χώρες. Το Ευρωβαρόμετρο είναι σαφώς πιο έγκυρη έρευνα και διεξάγεται επί δεκαετίες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Όπως βλέπετε στο ίδιο άρθρο, στον επόμενο πίνακα, η Ελλάδα είναι 6η στον ευρωσκεπτικισμό -δίκαια ή άδικα, δεν το εξετάζουμε.
Ασφαλώς όμως ο Δ. Γουσέτης θα πέτυχε τουλάχιστον τον ισχυρισμό ότι είμαστε πρώτοι σε «μέγεθος κράτους», όχι; Όχι και πάλι. Με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, αν εξετάσουμε την απασχόληση στον δημόσιο τομέα ως ποσοστό του συνόλου της απασχόλησης η Ελλάδα είναι πολύ κοντά στον μέσο όρο και οπωσδήποτε πολύ μακριά από τις πραγματικές πρωταθλήτριες, τις πλούσιες χώρες του σκανδιναβικού βορρά, που έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό απασχόλησης στον δημόσιο τομέα.
Μήπως είναι αληθής ο ισχυρισμός πως είμαστε πρώτοι στη γήρανση του πληθυσμού; Παραλίγο. Με βάση τα στοιχεία του 2015, η Ελλάδα έχει το 20.9% του πληθυσμού στην ηλικιακή κατηγορία 65+ που είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (18,9%) όμως η Ιταλία προηγείται σαφώς, με 21,7% ενώ η Γερμανία έχει 21%. Στο βάθρο, αλλά όχι πρωτιά.
Τελευταίοι στα βιβλία -αυτό σίγουρα θα το έπιασε σωστά, θα σκέφτεστε. Δεν είμαι βέβαιος. Με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, η Ελλάδα στο διάβασμα βιβλίων είναι χαμηλά, αλλά όχι τελευταία. Το 2011 (δεν υπάρχουν νεότερα στοιχεία) μόνο το 49% των συμπατριωτών μας διάβασε τουλάχιστον ένα βιβλίο, που μας φέρνει στην 17η θέση από τα 20 κράτη μέλη της ΕΕ για τα οποία υπάρχουν στοιχεία. Τελευταία η Ρουμανία, περνάμε επίσης Πορτογαλία και Βουλγαρία, ενώ για 8 κράτη μέλη δεν υπάρχουν στοιχεία. Οπότε, ανακριβής και αυτός ο ισχυρισμός.
Να φανταστείτε πως ούτε στο κάπνισμα δεν είμαστε (ευτυχώς, δηλαδή) πρώτοι αν και κάποιο βραβείο στην περιφρόνηση της αντικαπνιστικής νομοθεσίας πρέπει να παίρνουμε. Με βάση τα στοιχεία του 2014, η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση από τις χώρες της ΕΕ στην κατανάλωση τσιγάρων κατά κεφαλήν (υπολογίζονται μόνο οι ενήλικοι). Μας ξεπερνάνε Σλοβενία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο και Τσεχία. (Η θέση του Λουξεμβούργου ενδέχεται να είναι πλασματική διότι έχει φτηνότερα τσιγάρα από τις γειτονικές χώρες κι έτσι όλοι οι θεριακλήδες της ευρύτερης περιοχής περνάνε τα σύνορα και ψωνίζουν από εδώ -αλλά αυτό δεν ισχύει για τις άλλες χώρες).
Θα μπορούσα να συνεχίσω την αποδόμηση και με τις υπόλοιπες κατηγορίες, αλλά κουράστηκα. Ίσως στα σχόλια να προσθέσετε κι εσείς τον οβολό σας.Παρέθεσα 16 από τις κατηγορίες του Γουσέτη, στις οποίες νομίζω πως απέδειξα πως οι ισχυρισμοί του είναι από ανακριβείς έως εξωφρενικοί. Να τονίσω ότι δεν «κορφολόγησα», δεν παρουσίασα επιλεγμένα τις κατηγορίες εκείνες όπου ο ισχυρισμός του Γουσέτη αποδεικνύεται ψευδής -αν είχα περισσότερο χρόνο ή αν με πλήρωναν να το κάνω, θα τεκμηρίωνα όλες τις κατηγορίες. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν βρήκα πολύ πρόσφατα στοιχεία ή δεν ήμουν βέβαιος για την εγκυρότητα της πηγής. Για παράδειγμα, είναι μάλλον βέβαιο ότι είμαστε πολύ μακριά από την πρώτη θέση στην ΕΕ τόσο οσον αφορά τον αριθμό των τηλεοπτικών συσκευών (κατά κεφαλήν εννοώ) όσο και ως προς την τηλεθέαση -αλλά δεν βρήκα πλήρη και πρόσφατα νούμερα.
Και επειδή ο αρθρογράφος μάς διαβεβαιώνει ότι όλοι του οι ισχυρισμοί βασίζονται σε στατιστικά στοιχεία, ενώ ολοφάνερα κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει για όλους, κι επειδή η απόκλιση σε πολλές περιπτώσεις είναι μεγάλη, φοβούμαι ότι δίκαια χαρακτήρισα ανέντιμο το άρθρο.
Δεν αρνούμαι ότι σε κάποιες κατηγορίες μπορεί πράγματι να έχουμε τη (θλιβερή) πρώτη ή τελευταία θέση στην ΕΕ. Μπορεί να είναι οι καισαρικές, για τις οποίες είχαμε ένα άρθρο τις προάλλες. Μάλλον είμαστε πρώτοι στις στρατιωτικές δαπάνες κατά κεφαλήν. Πιθανώς και στον αντισημιτισμό. Στην αρνησιδικία μάλλον είμαστε δεύτεροι. Σίγουρα είμαστε πρώτοι στην ανεργία.
Ωστόσο, ολοφάνερα η πρωτιά στην ανεργία δεν οφείλεται στο ότι «δεν έχουμε ή δεν σεβόμαστε τους θεσμούς» και γενικά δύσκολα μπορεί να αποδοθούν όλες οι αδυναμίες και οι καθυστερήσεις στην περιρρέουσα «καφρίλα» (ορολογία του Γουσέτη).
Δεν θα αρνηθώ ότι πάρα πολλά πράγματα στη χώρα πάνε στραβά και ανέκαθεν με εξόργιζε ο ελληναράδικος κομπασμός της δεκαετίας του 90 -θα θυμάστε εκείνες τις ηλίθιες λίστες που έκαναν θραύση στο Διαδίκτυο των αρχών του αιώνα, ότι τάχα μόνο οι Έλληνες ξέρουν να γλεντάνε, ότι μόνο εμείς έχουμε τη λέξη φιλότιμο και ότι μόνο εμείς αγοράζουμε το καρπούζι ολόκληρο και όχι σε φέτες (κάτι, παρεμπιπτόντως, που το μάθαμε από τους πρόσφυγες του 22, αυτούς που τους λέγαμε τουρκόσπορους και παστρικές). Αλλά αν είναι καταδικαστέος ο ελληναράδικος κομπασμός, εξίσου επικριτέα είναι και η αφ’υψηλού ισοπέδωση, που αποτελεί, ουσιαστικά, μια παραλλαγή του «μαζί τα φάγαμε».
Ούτε με έπιασε καημός να εξωραΐσω την κατάσταση στη χώρα, επειδή τάχα συμβαίνει η σημερινή κυβέρνηση να είναι της αρεσκείας μου -τα περισσότερα από αυτά τα μεγέθη αλλάζουν αργά και επομένως δεν μπορούν να πιστωθούν ή να χρεωθούν σε μία κυβέρνηση. Εξάλλου, όπως έδειξε το πολύ πρόσφατο άρθρο μας για τις καισαρικές, εγώ ο ίδιος έσπευσα να υποδείξω μια θλιβερή πρωτιά -που μπορεί και να μην ήταν ακριβώς πρωτιά, όπως φάνηκε στη συζήτηση.
Θα βοηθούσαν άρθρα σαν του Γουσέτη να αποκτήσουμε περισσότερη αυτογνωσία; Ναι, θα βοηθούσαν -υπό την προϋπόθεση πως θα ήταν τεκμηριωμένα και πως θα περιείχαν λιγότερους τομείς όπου πράγματι υστερεί η χώρα ώστε να μπορούν να βγουν κάποια συμπεράσματα. Όταν όμως μπαζώνει κανείς δεκάδες κατηγορίες για πολλές από τις οποίες ολοφάνερα παραποιεί την πραγματικότητα, τότε υπονομεύει την αξιοπιστία του, ακυρώνει και εκείνα τα επιχειρήματα στα οποία έχει δίκιο και δημιουργεί την εντύπωση ότι εξυπηρετεί άλλους σκοπούς.
Υπάρχει όμως και μια άλλη θλιβερή πρωτιά της χώρας μας, που γι’ αυτήν δεν έχω να σας παραπέμψω σε πηγές. Σύμφωνα λοιπόν με τις εμπειρικές παρατηρήσεις μου, έχουμε την πρώτη θέση στην ΕΕ σε τσαπατσούληδες γονατογράφους δημοσιολογούντες. Όπως μάλιστα παρατήρησε φίλος, το δυστύχημα είναι ότι παράγουμε πολύ περισσότερες μπαρούφες δημοσιολογούντων από όσες προλαβαίνουμε να ανασκευάσουμε….
ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑΚΟΥ
Δεν το λέω εγώ αυτό -ο τίτλος ειρωνεύεται το περιεχόμενο ενός άρθρου του Διονύση Γουσέτη, που δημοσιεύτηκε χτες στην Καθημερινή, με τίτλο «Τα ευρωπαϊκά ρεκόρ των Ελλήνων«. Ο συγγραφέας δεν εννοεί ρεκόρ στον στίβο ή γενικότερα στον αθλητισμό (που έτσι κι αλλιώς δεν είναι τόσο πολλά, αμφιβάλλω αν θα γέμιζαν άρθρο) αλλά διάφορα μεγέθη και κοινωνικούς δείκτες, στα οποία η Ελλάδα υποτίθεται ότι έχει μια σειρά από πρωτιές αλλά και από τελευταίες θέσεις.
Διάλεξα να σχολιάσω σήμερα το άρθρο αυτό αλλά θα ζητήσω και τη δική σας βοήθεια, όσοι έχετε ταλέντο σε αναζητήσεις διαδικτυακές, για να επιβεβαιωθούν ή να ανασκευαστούν οι ισχυρισμοί του Δ. Γουσέτη. Παρακινήθηκα να γράψω το σημερινό σημείωμα επειδή είδα ότι το άρθρο του Δ.Γ. περιέχει πολλές ανακρίβειες, σε τέτοιο βαθμό που να καταντά ανέντιμο, και επειδή με εκνευρίζουν οι αφορισμοί του τύπου «μόνο στην Ελλάδα συμβαίνει αυτό» (καλό ή κακό, δεν έχει σημασία).
Είναι βαριά κουβέντα να λες «ανέντιμο», αλλά ο αρθρογράφος διαβεβαιώνει ότι οι ισχυρισμοί του βασίζονται σε στατιστικές τις οποίες έχει συγκεντρώσει από διάφορες πηγές, έστω κι αν αιδημόνως αποφεύγει να δώσει έστω και μια παραπομπή, παρόλο που με την ηλεκτρονική δημοσίευση είναι πανεύκολο να προστεθούν υπερσύνδεσμοι στο κείμενο. Αλλά ας δούμε καλύτερα τους ισχυρισμούς.
Και πρώτα οι «ελληνικές πρωτιές»:
Είμαστε πρώτοι σε: γήρανση πληθυσμού, μέγεθος κράτους, διαφθορά, απεργίες, ανεργία, αρνησιδικία, καπνιστές, αλκοόλ, ναρκωτικά, παχυσαρκία, εκτρώσεις, τροχαία ατυχήματα, εξαγωγή φοιτητών, ατμοσφαιρική ρύπανση, τραγούδι και χορό, τηλεθέαση, αριθμό τηλεοράσεων ανά νοικοκυριό, ιδιωτικές δαπάνες για υγεία και παιδεία, γιατρούς, πλαστικές εγχειρήσεις, τοκετούς με καισαρική, ρατσισμό, ξενοφοβία, παραβιάσεις πολεοδομικής νομοθεσίας, περιβαλλοντικές παραβάσεις, βρωμιά πρωτεύουσας, ακρίβεια, φοροδιαφυγή, ιδιοκατοίκηση, παραοικονομία, στρατιωτικές δαπάνες, σπατάλη δημοσίου χρήματος, σπατάλη ενέργειας, αντιαμερικανισμό, ευρωσκεπτικισμό, ποσοστά νεοναζί, θρησκευτικότητα, παιδική θνησιμότητα, τζόγο, αντισημιτισμό, ισοβίτες.
Αν χάσατε τον λογαριασμό, 42 πρωτιές.
Και οι τελευταίες θέσεις:
Είμαστε τελευταίοι σε: ανάγνωση εφημερίδων, πωλήσεις, δανεισμό και ανάγνωση βιβλίων, χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, πολιτικές ελευθερίες, ελευθερία του Τύπου, διαχείριση σκουπιδιών, ανακύκλωση, δωρητές οργάνων, εκπροσώπηση των γυναικών στις δομές εξουσίας, συνθήκες διαβίωσης ηλικιωμένων, παροχή ασύλου, δίκτυο σιδηροδρόμων, μουσεία, βιβλιοθήκες, κινηματογράφο, ραδιόφωνο, θέατρο, μουσικές συναυλίες, δαπάνες για αναψυχή και πολιτιστικές δραστηριότητες, πράσινο στις πόλεις, ξένες επενδύσεις, πρόνοια, παιδεία, ποιότητα λαμβανόμενης γνώσης, ανταγωνιστικότητα, προστασία του περιβάλλοντος, ενσωμάτωση νομοθεσίας Ε.Ε., εφαρμογή κοινοτικών οδηγιών, απορρόφηση των κονδυλίων της Ε.Ε., γονιμότητα, κοινωνική δικαιοσύνη. Επίσης, είμαστε η μοναδική χώρα της Ε.Ε. που εικόνες παρελαύνουν με τιμές αρχηγού κράτους. Που δεν έχει καύση νεκρών. Που έχει αδέσποτα σκυλιά, δύο εκατ. αυθαίρετα ακίνητα και μαθητικές παρελάσεις. Που οι δημόσιοι υπάλληλοι αμείβονται περισσότερο από τους ιδιωτικούς.
Και η αιτία;
Αν προσέξει κανείς, διαπιστώνει ότι τα συντριπτικά περισσότερα από αυτά τα αρνητικά ρεκόρ δεν οφείλονται στο DNA μας, αλλά στο ότι δεν έχουμε ή δεν σεβόμαστε τους θεσμούς. (…)
Να προσέξουμε πως ο αρθρογράφος τόσο τις πρωτιές όσο και τις τελευταίες θέσεις τις θεωρεί «αρνητικά ρεκόρ». Για ποιο λόγο όμως είναι αρνητικό ρεκόρ η υψηλή ιδιοκατοίκηση ή, πολύ περισσότερο, η έφεση στο τραγούδι και τον χορό; Γιατί μπαίνει στο ίδιο τσουβάλι ο αντιαμερικανισμός με τον ευρωσκεπτικισμό και τον αντισημιτισμό;
Αλλά ας προσπαθήσουμε να ελέγξουμε μερικούς από τους ισχυρισμούς, παρόλο που πρέπει να πούμε ότι για ορισμένες κατηγορίες είναι πολύ δύσκολη η ποσοτικοποίηση. Τις στρατιωτικές δαπάνες εύκολα τις μετράς, το ίδιο και το ποσοστό ιδιοκατοίκησης, αλλά πολύ λιγότερο εύκολα συγκρίνεται π.χ. η διαφθορά ή η κρατική σπατάλη ή η… βρωμιά της πρωτεύουσας ή, έτσι γενικά κι αόριστα, ο χορός και το τραγούδι. Να σημειώσω ότι σε μεγάλο βαθμό η ανασκευή που ακολουθεί είναι συλλογική δουλειά που έγινε αυθόρμητα στον τοίχο φίλης στο Φέισμπουκ.
Είμαστε (λέει ο Γουσέτης) οι πρώτοι σε αλκοόλ, εννοώντας ότι οι Έλληνες έρχονται πρώτοι σε κατανάλωση οινοπνευματωδών στην Ευρώπη -αλλά αυτόν τον ισχυρισμό ούτε σε καφενείο δεν μπορεί να τον διατυπώσει κανείς, διότι θα προκαλέσει τα χάχανα των θαμώνων, αφού έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με την εμπειρία του καθενός μας. Και το βασικότερο δεν είναι πως έρχεται σε αντίθεση με την εμπειρική άποψη που έχει ο καθένας σχηματίσει, αλλά ότι κάθε άλλο παρά συμφωνεί με τα επίσημα δεδομένα. Όπως βλέπουμε εδώ, στον δεύτερο πίνακα που έχει τα στοιχεία του ΠΟΥ για τις χώρες του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα όχι απλώς δεν είναι πρώτη στην Ευρώπη στην κατανάλωση αλκοόλ αλλά βρίσκεται κάτω από τη μέση της κατάταξης.
Είμαστε οι πρώτοι σε εκτρώσεις, διατείνεται ο Γουσέτης. Ας μην θεωρήσουμε «τον λόγο του συμβόλαιο» κι ας το ερευνήσουμε. Όπως βλέπετε ήδη στον χάρτη εδώ, η Ελλάδα και πάλι έχει λιγότερες εκτρώσεις από πολλές ευρωπαϊκές χώρες -όσο πιο κόκκινο το χρώμα, τόσο περισσότερες οι εκτρώσεις στη χώρα. Επειδή όμως ο χάρτης βασίζεται σε στοιχεία του 2012, ας πάμε στη δεύτερη σελίδα που έχει στοιχεία του 2017. Ο πίνακας απαριθμεί όλες τις χώρες του κόσμου και θέλει λίγο ψάξιμο για να βρούμε τις ευρωπαϊκές, αλλά και πάλι είναι ολοφάνερο πως η Ελλάδα δεν είναι πρώτη στην ΕΕ -έχει, ας πούμε, τις μισές εκτρώσεις από τη Γαλλία. Μπορεί εδώ να προβληθεί η ένσταση ότι πολλές εκτρώσεις δεν δηλώνονται, αλλά νομίζω ότι το στοιχείο αυτό έχει ληφθεί υπόψη στα στατιστικά στοιχεία. Να προσθέσω ότι και ένα πολύ χαμηλό ποσοστό εκτρώσεων θα μπορούσε να προέρχεται από αυταρχικά καθεστώτα όπου η γυναίκα δεν έχει κατακτήσει θεμελιώδη δικαιώματα.
Είμαστε μήπως πρώτοι στην παιδική θνησιμότητα, όπως λέει το άρθρο; Με βάση τα στοιχεία του ΠΟΥ, όχι (θα πρέπει να κλικάρετε στην Ευρώπη για να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα που μας ενδιαφέρουν). Εδώ είμαστε πάνω απο το διάμεσο της ΕΕ, αλλά ασφαλώς όχι πρώτοι: μπροστά μας βρίσκονται Λιθουανία, Πολωνία, Ουγγαρία, Μάλτα, Σλοβακία, Λετονία, Βουλγαρία, Ρουμανία. Αλλά ούτως οι άλλως οι διαφορές είναι πολύ μικρές (έχουμε π.χ. 4,6 θανάτους παιδιών κάτω των 5 ετών στις 1.000 γεννήσεις ζώντων, ενώ η Γαλλία έχει 4,3). Πάντως, είμαστε πρώτοι στην «παλιά» ΕΕ, των 15 κρατών μελών, του 20ού αιώνα. Αλλά αν αυτό εννοούσε ο Γουσέτης, έπρεπε να το διευκρινίσει.
Και ας έρθουμε στην ιδιοκατοίκηση. Εδώ ο Γουσέτης αναπαράγει έναν παλιό μύθο, ότι τάχα στην Ελλάδα έχουμε αφύσικα υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης επειδή ο Έλληνας θέλει να έχει ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του. Έχουμε γράψει ένα παλιότερο άρθρο για το θέμα αυτό, και στα σχόλια είχαμε κάνει εκτενή συζήτηση για τη μεθοδολογία. Νομίζω πως ισχύουν τα συμπεράσματα που είχα διατυπώσει τότε, ότι δηλαδή δεν είναι αφύσικα ψηλό το ποσοστό ιδιοκατοίκησης της Ελλάδας, είναι αφύσικα χαμηλό το ποσοστό της Γερμανίας, που πιθανώς εξηγείται από τις εκτεταμένες καταστροφές στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Η Ελλάδα βρίσκεται στη μεσαία ζώνη, όπου, με ποσοστό από 72% έως 78% συνωστίζονται αρκετές ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Σλοβενία, Λουξεμβούργο, Φινλανδία), ενώ πολλά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ποσοστά πάνω από 80%. Αλλά ακόμα κι αν η Ελλάδα ήταν όντως πρώτη στην ιδιοκατοίκηση, γιατί θα ήταν κακό αυτό;
Επειδή όμως τον πολυδιαψεύσαμε τον Γουσέτη, ας του δώσουμε μιαν ευκαιρία να επιβεβαιωθεί. Θρησκευτικότητα, η Ελλάδα της Ορθοδοξίας και της καθ’ ημάς Ανατολής ασφαλώς θα διεκδικεί την πρωτιά -πώς όμως να μετρηθεί αυτό; Αν πάρουμε ως δείκτη την πίστη σε Θεό ή σε κάποια ανώτερη δύναμη, βλέπω εδώ μιαν έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που σχεδόν δικαιώνει τον Γουσέτη και που βεβαίως βασίστηκε σε απαντήσεις σε ερωτηματολόγιο. Ωστόσο, και αυτή τη σίγουρη πρωτιά τη χάσαμε, αφού έχουμε μεν πολύ μικρό ποσοστό δηλωμένων άθεων αλλά και πάλι μεγαλύτερο από Κύπρο, Μάλτα, Ρουμανία και Πολωνία.
Πάμε σε κάτι που μετριέται πιο εύκολα, τα τροχαία ατυχήματα -με τους κακούς μας δρόμους και την έλλειψη οδηγικής παιδείας, δεν έχουμε δυστυχώς καθόλου καλές επιδόσεις. Είμαστε όμως πρώτοι σε όλη την ΕΕ όπως διατείνεται ο Γουσέτης; Όχι. Στα στοιχεία για τους θανάτους από τροχαία ανά 100.000 κατοίκους, βρισκόμαστε μεν ψηλά, αλλά προηγούνται άλλες χώρες της ΕΕ: Κροατία, Λετονία, Πολωνία, Λιθουανία. Ίσως έχει κάποιο νόημα να κάνουμε την αναγωγή όχι στον αριθμό των κατοίκων αλλά στον αριθμό των οχημάτων. Τότε η κατάσταση διαφοροποιείται. Για παράδειγμα, με 9,1 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, η Ελλάδα έχει ελαφρώς μεγαλύτερη τιμή από τη Ρουμανία και το Λουξεμβούργο, που έχουν 8,7. Αν όμως κάνουμε την αναγωγή στον αριθμό των οχημάτων της χώρας, τότε η Ρουμανία έχει πολύ μεγαλύτερη τιμή, 31,4 στα 100.000, ενώ η Ελλάδα μόλις 12,6 και το Λουξεμβούργο 10,7. Πάντως ούτε αυτή τη (θλιβερή) πρωτιά έχουμε.
Να πάμε και σε μια υποτιθέμενη τελευταία θέση. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Δ. Γουσέτη, είμαστε τελευταίοι στην ενσωμάτωση της νομοθεσίας της ΕΕ. Ισχύει αυτό; Να δούμε τι λέει η Κομισιόν, που έχει λόγους να το παρακολουθεί το θέμα άγρυπνα. Η Κομισιόν έχει καταρτίσει έναν «βαθμολογικό πίνακα» των κρατών μελών και βαθμολογεί την ικανοποιητική μεταφορά του ενωσιακού δικαίου στην εθνική νομοθεσία. Υπάρχουν πολλοί δείκτες, αλλά ο χάρτης που βρίσκεται στην αρχή της σελίδας κάνει μια σύνοψη -όπως βλέπετε η Ελλάδα (με πράσινο στον χάρτη) είναι πάνω από τον μέσο όρο στην ενσωμάτωση του ενωσιακού δικαίου. Με κίτρινο είναι τα κράτη μέλη που δεν απέχουν πολύ από τον μέσο όρο και με κόκκινο τα κράτη που υστερούν αισθητά -και όπως βλέπετε εκεί συγκαταλέγονται και μερικά από τα κράτη του σκληρού πυρήνα: Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο (όχι πια). Παραπληροφορεί επομένως ο ισχυρισμός του Δ. Γουσέτη.
Κι άλλη μια «τελευταία θέση», που αφορά την «εκπροσώπηση των γυναικών στις δομές εξουσίας«. Εδώ σχεδόν συμφωνώ με τον Γουσέτη, το ελληνικό ποσοστό το βρίσκω ντροπιαστικά χαμηλό -και έχω επανειλημμένα γράψει για το θέμα, πιο πρόσφατα στις αρχές του μηνός. Και πάλι όμως, η Ελλάδα δεν είναι τελευταία -αν δούμε τα ποσοστά γυναικών στη Βουλή, ξεπερνάμε Κύπρο, Μάλτα, Ουγγαρία και Λετονία. Και βέβαια τα ποσοστά αυτά αλλάζουν -στη Βουλή του Ιανουαρίου 2015 το ποσοστό των γυναικών ήταν ανώτερο, σχεδόν στον μέσο όρο της ΕΕ.
Ούτε στους δωρητές οργάνων έχει την τελευταία θέση η Ελλάδα, παρόλο που τα ποσοστά της είναι πολύ χαμηλά και που όντως ελάχιστα έχουν γίνει για το θέμα. Στον σχετικό πίνακα, που δεν έχει μάλιστα όλες τις χώρες της ΕΕ, ξεπερνάμε Βουλγαρία, Κύπρο, Εσθονία και Ρουμανία.
Είμαστε μήπως πρωταθλητές Ευρώπης στην παχυσαρκία, όπως επιμένει ο Δ. Γουσέτης; Δεν θα το έλεγα, από την εικόνα που έχω σχηματίσει ζώντας στο εξωτερικό. Αλλά δεν θα βασιστούμε στην εικόνα του καθενός. Από τα στοιχεία της ΕΕ, που δείχνουν ότι σχεδόν ο ένας στους έξι Ευρωπαίος είναι παχύσαρκος (obese, που είναι πιο… βαρύ από τον υπέρβαρο, overweight) προκύπτει ότι η παχυσαρκία στην Ελλάδα (17,3%) είναι ελαφρά μόνο ανώτερη από τον ενωσιακό μέσον όρο (15.9%). Πρωταθλήτρια εδώ είναι η Μάλτα (αν και δεν σχημάτισα τέτοια εντύπωση όταν πήγα πριν από λίγο καιρό) και μάλιστα με αισθητή διαφορά από τον δεύτερο, που είναι, θαρρώ, το Ηνωμένο Βασίλειο (εντάξει, τώρα θα φύγουν και θα αδυνατίσουμε). Πάντως, και πάλι ο ισχυρισμός του Γουσέτη είναι ανακριβέστατος.
Εξωφρενικός είναι ο ισχυρισμός πως η Ελλάδα είναι πρώτη στην ΕΕ στην κατανάλωση ναρκωτικών. Τα επίσημα στοιχεία υπάρχουν στον διαδραστικό χάρτη εδώ, για πέντε είδη ναρκωτικών. Θα τα προτιμούσα σε μορφή πίνακα και ίσως υπάρχουν αλλού αλλά δεν τα βρίσκω -πάντως η εντύπωσή μου είναι πως η Ελλάδα όχι απλώς δεν είναι πρώτη αλλά βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Eίναι μήπως οι Έλληνες πρώτοι στον ευρωσκεπτικισμό; Εδώ υπάρχει μία έρευνα που φαίνεται να δίνει κάποιο δίκιο στον Γουσέτη, αφού σε άρθρο της Γκάρντιαν βλέπουμε ότι με περυσινή σφυγμομέτρηση του Pew Institute οι Έλληνες είναι πρώτοι, αλλά η έρευνα αυτή έγινε μόνο σε 10 χώρες. Το Ευρωβαρόμετρο είναι σαφώς πιο έγκυρη έρευνα και διεξάγεται επί δεκαετίες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Όπως βλέπετε στο ίδιο άρθρο, στον επόμενο πίνακα, η Ελλάδα είναι 6η στον ευρωσκεπτικισμό -δίκαια ή άδικα, δεν το εξετάζουμε.
Ασφαλώς όμως ο Δ. Γουσέτης θα πέτυχε τουλάχιστον τον ισχυρισμό ότι είμαστε πρώτοι σε «μέγεθος κράτους», όχι; Όχι και πάλι. Με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, αν εξετάσουμε την απασχόληση στον δημόσιο τομέα ως ποσοστό του συνόλου της απασχόλησης η Ελλάδα είναι πολύ κοντά στον μέσο όρο και οπωσδήποτε πολύ μακριά από τις πραγματικές πρωταθλήτριες, τις πλούσιες χώρες του σκανδιναβικού βορρά, που έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό απασχόλησης στον δημόσιο τομέα.
Μήπως είναι αληθής ο ισχυρισμός πως είμαστε πρώτοι στη γήρανση του πληθυσμού; Παραλίγο. Με βάση τα στοιχεία του 2015, η Ελλάδα έχει το 20.9% του πληθυσμού στην ηλικιακή κατηγορία 65+ που είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (18,9%) όμως η Ιταλία προηγείται σαφώς, με 21,7% ενώ η Γερμανία έχει 21%. Στο βάθρο, αλλά όχι πρωτιά.
Τελευταίοι στα βιβλία -αυτό σίγουρα θα το έπιασε σωστά, θα σκέφτεστε. Δεν είμαι βέβαιος. Με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, η Ελλάδα στο διάβασμα βιβλίων είναι χαμηλά, αλλά όχι τελευταία. Το 2011 (δεν υπάρχουν νεότερα στοιχεία) μόνο το 49% των συμπατριωτών μας διάβασε τουλάχιστον ένα βιβλίο, που μας φέρνει στην 17η θέση από τα 20 κράτη μέλη της ΕΕ για τα οποία υπάρχουν στοιχεία. Τελευταία η Ρουμανία, περνάμε επίσης Πορτογαλία και Βουλγαρία, ενώ για 8 κράτη μέλη δεν υπάρχουν στοιχεία. Οπότε, ανακριβής και αυτός ο ισχυρισμός.
Να φανταστείτε πως ούτε στο κάπνισμα δεν είμαστε (ευτυχώς, δηλαδή) πρώτοι αν και κάποιο βραβείο στην περιφρόνηση της αντικαπνιστικής νομοθεσίας πρέπει να παίρνουμε. Με βάση τα στοιχεία του 2014, η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση από τις χώρες της ΕΕ στην κατανάλωση τσιγάρων κατά κεφαλήν (υπολογίζονται μόνο οι ενήλικοι). Μας ξεπερνάνε Σλοβενία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο και Τσεχία. (Η θέση του Λουξεμβούργου ενδέχεται να είναι πλασματική διότι έχει φτηνότερα τσιγάρα από τις γειτονικές χώρες κι έτσι όλοι οι θεριακλήδες της ευρύτερης περιοχής περνάνε τα σύνορα και ψωνίζουν από εδώ -αλλά αυτό δεν ισχύει για τις άλλες χώρες).
Θα μπορούσα να συνεχίσω την αποδόμηση και με τις υπόλοιπες κατηγορίες, αλλά κουράστηκα. Ίσως στα σχόλια να προσθέσετε κι εσείς τον οβολό σας.Παρέθεσα 16 από τις κατηγορίες του Γουσέτη, στις οποίες νομίζω πως απέδειξα πως οι ισχυρισμοί του είναι από ανακριβείς έως εξωφρενικοί. Να τονίσω ότι δεν «κορφολόγησα», δεν παρουσίασα επιλεγμένα τις κατηγορίες εκείνες όπου ο ισχυρισμός του Γουσέτη αποδεικνύεται ψευδής -αν είχα περισσότερο χρόνο ή αν με πλήρωναν να το κάνω, θα τεκμηρίωνα όλες τις κατηγορίες. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν βρήκα πολύ πρόσφατα στοιχεία ή δεν ήμουν βέβαιος για την εγκυρότητα της πηγής. Για παράδειγμα, είναι μάλλον βέβαιο ότι είμαστε πολύ μακριά από την πρώτη θέση στην ΕΕ τόσο οσον αφορά τον αριθμό των τηλεοπτικών συσκευών (κατά κεφαλήν εννοώ) όσο και ως προς την τηλεθέαση -αλλά δεν βρήκα πλήρη και πρόσφατα νούμερα.
Και επειδή ο αρθρογράφος μάς διαβεβαιώνει ότι όλοι του οι ισχυρισμοί βασίζονται σε στατιστικά στοιχεία, ενώ ολοφάνερα κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει για όλους, κι επειδή η απόκλιση σε πολλές περιπτώσεις είναι μεγάλη, φοβούμαι ότι δίκαια χαρακτήρισα ανέντιμο το άρθρο.
Δεν αρνούμαι ότι σε κάποιες κατηγορίες μπορεί πράγματι να έχουμε τη (θλιβερή) πρώτη ή τελευταία θέση στην ΕΕ. Μπορεί να είναι οι καισαρικές, για τις οποίες είχαμε ένα άρθρο τις προάλλες. Μάλλον είμαστε πρώτοι στις στρατιωτικές δαπάνες κατά κεφαλήν. Πιθανώς και στον αντισημιτισμό. Στην αρνησιδικία μάλλον είμαστε δεύτεροι. Σίγουρα είμαστε πρώτοι στην ανεργία.
Ωστόσο, ολοφάνερα η πρωτιά στην ανεργία δεν οφείλεται στο ότι «δεν έχουμε ή δεν σεβόμαστε τους θεσμούς» και γενικά δύσκολα μπορεί να αποδοθούν όλες οι αδυναμίες και οι καθυστερήσεις στην περιρρέουσα «καφρίλα» (ορολογία του Γουσέτη).
Δεν θα αρνηθώ ότι πάρα πολλά πράγματα στη χώρα πάνε στραβά και ανέκαθεν με εξόργιζε ο ελληναράδικος κομπασμός της δεκαετίας του 90 -θα θυμάστε εκείνες τις ηλίθιες λίστες που έκαναν θραύση στο Διαδίκτυο των αρχών του αιώνα, ότι τάχα μόνο οι Έλληνες ξέρουν να γλεντάνε, ότι μόνο εμείς έχουμε τη λέξη φιλότιμο και ότι μόνο εμείς αγοράζουμε το καρπούζι ολόκληρο και όχι σε φέτες (κάτι, παρεμπιπτόντως, που το μάθαμε από τους πρόσφυγες του 22, αυτούς που τους λέγαμε τουρκόσπορους και παστρικές). Αλλά αν είναι καταδικαστέος ο ελληναράδικος κομπασμός, εξίσου επικριτέα είναι και η αφ’υψηλού ισοπέδωση, που αποτελεί, ουσιαστικά, μια παραλλαγή του «μαζί τα φάγαμε».
Ούτε με έπιασε καημός να εξωραΐσω την κατάσταση στη χώρα, επειδή τάχα συμβαίνει η σημερινή κυβέρνηση να είναι της αρεσκείας μου -τα περισσότερα από αυτά τα μεγέθη αλλάζουν αργά και επομένως δεν μπορούν να πιστωθούν ή να χρεωθούν σε μία κυβέρνηση. Εξάλλου, όπως έδειξε το πολύ πρόσφατο άρθρο μας για τις καισαρικές, εγώ ο ίδιος έσπευσα να υποδείξω μια θλιβερή πρωτιά -που μπορεί και να μην ήταν ακριβώς πρωτιά, όπως φάνηκε στη συζήτηση.
Θα βοηθούσαν άρθρα σαν του Γουσέτη να αποκτήσουμε περισσότερη αυτογνωσία; Ναι, θα βοηθούσαν -υπό την προϋπόθεση πως θα ήταν τεκμηριωμένα και πως θα περιείχαν λιγότερους τομείς όπου πράγματι υστερεί η χώρα ώστε να μπορούν να βγουν κάποια συμπεράσματα. Όταν όμως μπαζώνει κανείς δεκάδες κατηγορίες για πολλές από τις οποίες ολοφάνερα παραποιεί την πραγματικότητα, τότε υπονομεύει την αξιοπιστία του, ακυρώνει και εκείνα τα επιχειρήματα στα οποία έχει δίκιο και δημιουργεί την εντύπωση ότι εξυπηρετεί άλλους σκοπούς.
Υπάρχει όμως και μια άλλη θλιβερή πρωτιά της χώρας μας, που γι’ αυτήν δεν έχω να σας παραπέμψω σε πηγές. Σύμφωνα λοιπόν με τις εμπειρικές παρατηρήσεις μου, έχουμε την πρώτη θέση στην ΕΕ σε τσαπατσούληδες γονατογράφους δημοσιολογούντες. Όπως μάλιστα παρατήρησε φίλος, το δυστύχημα είναι ότι παράγουμε πολύ περισσότερες μπαρούφες δημοσιολογούντων από όσες προλαβαίνουμε να ανασκευάσουμε….
ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑΚΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου