Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2013

Σαν σήμερα η ανατίναξη της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ

"Μια απο τις πιο γνωστές γερμανόφιλες οργανώσεις της Κατοχής ήταν η περίφημη ΕΣΠΟ. Ο ακριβής τίτλος της ήταν « Ελληνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση».
Ταυτότητα μέλους της ΕΣΠΟ. Πρώτος αρχηγός της οργάνωσης ήταν ο γιατρός Γεώργιος Βλαβιανός, ο οποίος μαζί με άλλους ομοιδεάτες του εθνικοσοσιαλιστές την ίδρυσε αμέσως μετά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα. Οι Γερμανοί αναγνώρισαν αμέσως την οργάνωση, τη χρηματοδότησαν και της έδωσαν ένα τετραώροφο κτίριο στη συμβολή των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος κοντά στην Ομόνοια για να στεγάσει τα γραφεία της. Οι δραστηριότητες της ΕΣΠΟ επεκτάθηκαν σε πολλούς τομείς. Εκτός απο την πραπαγάνδα και την πολιτική διαφώτιση, που ανέλαβε επίσης ο γιατρός Σπύρος Στεροδήμας, η οργάνωση διατηρούσε αθλητικό, καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό τμήμα. Νεαροί, άγνωστοι τότε λογοτέχνες και ποιητές, είχαν ιδρύσει μέσα στην ΕΣΠΟ μια άλλη ομάδα, την ΑΟΝΛ (Ανεξάρτητη Ομάδα Νέων Καλλιτεχνών) και εξέδιδαν το περιοδικό ιδεολογικών αναζητήσεων ''Κοραής''. Επικεφαλής αυτής της ομάδας ήταν ο Νίκος Ματθαίου, συνεργάτης του Κυριάκη και της Σίτσας Καραισκάκη (ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΟΙ ΧΡΥΣΑΥΓΙΤΕΣ ΤΙΜΟΥΝ ΔΕΟΝΤΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΧΟΥΝ ΣΑΝ ΠΡΟΤΥΠΟ!) στο κατοχικό ραδιόφωνο. Η οργάνωση φιλοδοξούσε να αποτελέσει το φυτώριο του εθνικοσοσιαλισμού για τους Έλληνες ομοιδεάτες και να συμμετέχει στο βαθμό που αυτό ήταν δυνατό στη διακυβέρνηση της χώρας με τοποθέτηση μελών της σε κυβερνητικές θέσεις. Ένα απο τα πιο δραστήρια και ιδρυτικά στελέχη της οργάνωσης ήταν ο Σταύρος Βελλόπουλος (ΟΧΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΠΤΩΣΗ), φίλος του Γ. Βλαβιανού και του Ανδρέα Κονδάκη. Άλλα ιδρυτικά μέλη της ΕΣΠΟ ήταν οι : Γεώργιος Σουλιώτης, απόστρατος αξιωματικός, Σπυρίδων Τσάκωνας, απόστρατος αξιωματικός, Γεώργιος Τριαντόπουλος, δικηγόρος (ένας απο τους αρχηγούς της ΕΣΠΟ μετα την ανατίναξη των γραφείων της), Κων/νος Κουτουμάνος, υπάλληλος του ΙΚΑ, Γεράσιμος Μονόπολης, επιχειρηματίας, Δημ. Αναστασίου, δημόσιος υπάλληλος και αρχηγός της ομάδας κρούσης της οργάνωσης, Αχιλλέας Κοντοράτος, αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού κ.α. Ο Βλαβιανός, αρχηγός της ΕΣΠΟ, διορίσθηκε το καλοκαίρι του 1941 απο την κατοχική κυβέρνηση πρόεδρος της κοινότητας Κηφισιάς, ήταν δε τακτικός επισκέπτης της γερμανικής πρεσβείας. Κατα την ίδρυση της ελληνογερμανικής προπαγανδιστικής εταιρίας ''Ελεύθερο Βήμα'' τοποθετήθηκε αντιπρόεδρος του ΔΣ της εταιρίας με αναπληρωτή του τον υπάλληλο της γερμανικής πρεσβείας Φερδ. Φοράουερ.  Τον Φεβρουάριο του 1942 προέκυψαν μέσα στους κόλπους της οργάνωσης κάποιες διαφωνίες μεταξύ γερμανόφιλων και ιταλόφιλων, με αποτέλεσμα την παραίτηση του Γ. Βλαβιανού και την αντικατάστασή του απο τον Σπύρο Στεροδήμα, που ήταν φανατικός γερμανόφιλος και δεινός ρήτορας. Κυριότερη δραστηριότητα της ΕΣΠΟ ήταν η προσπάθειά της να δημιουργήσει μια ελληνική λεγεώνα για να αποσταλλεί με τους άλλους Ευρωπαίους εθελοντές στο Ανατολικό Μέτωπο. Η προπαγάνδα της οργάνωσης είχε κάποια αποτελέσματα, αφού στις 21 Ιουλίου 1941 η γερμανική πρεσβεία τηλεγραφούσε στο Βερολίνο πως ''ιδέα συγκρότησης ελληνικής λεγεώνας που θα πολεμήσει κατα της Ρωσίας βρίσκει απήχηση σε ευρείς κύκλους του λαού''. Το θέμα προωθήθηκε και η υπογραφή της σχετικής συμφωνίας απο τον στρατηγό Μπάκο ήταν θέμα χρόνου. Προέβαλαν όμως βέτο οι Ιταλοί, οι οποίοι ζήτησαν να μην επιτραπεί η αποστολή Ελλήνων στο Ανατολικό Μέτωπο και έτσι αναβλήθηκε. Η δράση της ΕΣΠΟ συνεχίστηκε και μετά την ανατίναξη του κτιρίου της στις 20 Σεπτεμβρίου το 1942.
Το παραπάνω εγχείρημα ανατίναξης των γραφείων πραγματοποιήθηκε απο μια μικρή ομάδα αντιστασιακών της ΠΕΑΝ, τον Κώστα Περρίκο, τον Α. Μυτιληναίο και τον Σπ. Γαλάτη, πρωί Κυριακής, σε μια στιγμή που ταγραφεία της ΕΣΠΟ ήταν κατάμεστα λόγω της τακτικής συνεδρίασης των μελών της οργάνωσης (φαντάζεστε βέβαια ότι οι τότε πρετεντέρηδες και μανδραβέληδες θα έλεγαν για "τρομοκράτες" -πράγμα που όντως έγραφε η "εστία" και η "καθημερινή"). Γύρω στις 11:00 άρχισε η αποχώρηση των πρώτων μελών της ΕΣΠΟ. Τότε ο Περρίκος αποφάσισε. Απο μια πλευρά της Γλάδστωνος μια γυναίκα της ΠΕΑΝ, η Ιουλία Μπίμπα, προχώρησε ήρεμα προς την είσοδο του κτιρίου. Κρατούσε μια τσάντα με χόρτα, μέσα στην οποία ήταν κρυμμένη μια βόμβα...Απο την απέναντι πλευρά πλησίασαν οι Μυτιληναίος και Γαλάτης. Η Μπίμπα πολύ φυσικά τους παρέδωσε τη τσάντα και οι δυο τους ανέβηκαν προσεκτικά τις σκάλες του κτιρίου. Σε κάποια εσοχή και ενώ παραδόξως κανένας Γερμανός ή συνεργάτης τους δεν υποψιάστηκε τίποτα, τοποθέτησαν την βόμβα. Απο έξω ο Περρίκος και οι υπόλοιποι βάδιζαν ανυπόμονα. Μια ομάδα ανυποψίαστων διαβατών βρισκόταν δίπλα, έξω απο το ξενοδοχείο ''Πατρίς''. Στις 12: 03 ακριβώς το κτίριο της ΕΣΠΟ και ολόκληρη η περιοχή συγκλονίστηκε απο μια φοβερή έκρηξη. Απο την ανατίναξη και την πυρκαγιά που επακολούθησε βρήκαν τον θάνατο 43 Γερμανοί και 29 μέλη της ΕΣΠΟ, ενω τραυματίστηκαν τρεις Γερμανοί στρατιώτες, 12 τυχαίοι διερχόμενοι και 27 ''Εσπίτες''. Το κτίριο πήρε φωτιά και η διέλευση των οχημάτων απο την Πατησίων διακόπηκε για δέκα μέρες. Μεταξύ των τραυματιών της ΕΣΠΟ ήταν και ο αρχηγός της οργάνωσης Σπύρος Στεροδήμας, ο οποίος πέθανε λίγες μέρες αργότερα (6 Οκτωβρίου 1942) υποκύπτοντας στα τραύματα του. Η δραστηριότητες της ΕΣΠΟ, παρόλη την αντίθετη άποψη κάποιων ιστοριογράφων, δεν ανεστάλησαν. οι Γερμανοί συνέχισαν τη χρηματοδότηση και τις παροχές και νέα γραφεία της οργάνωσης στεγάστηκαν στην οδό Σταδίου και αργότερα στο παλαιό κτίριο του Οικονομικού Γυμνασίου στην οδό Ακαδημίας" (αναδημοσίευση από το ιστολόγιο stigmesstinistoria.blogspot.gr).


Δεν υπάρχουν σχόλια: