Δεκέμβρης και λίγη μνήμη

Βρετανοί και συνεργάτες των ναζί μαζί στον ελληνικό εμφύλιο

Ο Observer του Guardian παρουσιάζει τα Δεκεμβριανά αναδεικνύοντας, μέσω απόρρητων εγγράφων και αναφορών από ιστορικούς, τον ρόλο της Βρετανίας στην ενορχήστρωση του εμφυλίου πολέμου και την «αποκατάσταση» των συνεργατών των ναζί στην Ελλάδα. Σε καμιά άλλη χώρα στην Ευρώπη οι συνεργάτες των ναζί δεν είχαν τη δυνατότητα να διεισδύσουν σε τέτοιο βαθμό στις κρατικές δομές, στο στρατό και τις δυνάμεις ασφαλείας και στο δικαστικό σώμα. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους της αναζωπύρωσης του ναζισμού στην Ελλάδα, με πρωταγωνιστές τους απόγονους των Ταγμάτων Ασφαλείας, υπογραμμίζεται στο αφιέρωμα.

Όπως αναφέρεται στο αφιέρωμα του Observer πολλοί λίγοι στη Βρετανία γνωρίζουν πως «η Βρετανία στήριξε τους υποστηρικτές του Χίτλερ» με τη λήξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Μερικές εβδομάδες μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Ναζί, οι αντάρτες στην Αθήνα βρέθηκαν να σφυροκοπούνται από τις βρετανικές δυνάμεις και τους συνεργάτες των ναζί, σημειώνεται στο αφιέρωμα στα Δεκεμβριανά. Μέσα από μια σύντομη αναδρομή στη δικτατορία Μεταξά και την ενίσχυση της ελληνικής Αριστεράς  λόγω της τεράστιας εισροής πολιτικοποιημένων προσφύγων και φιλελεύθερων διανοούμενων από τη Μικρά Ασία, ο Observer φτάνει στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και την αποχώρηση των ναζί από την Ελλάδα, όταν ο ΕΛΑΣ αριθμούσε δεκάδες χιλιάδες αντάρτες εκτός πρωτεύουσας,

Η πρόθεση της Βρετανικής κυβέρνησης για την μεταπολεμική πορεία της Ελλάδας είχε εκφραστεί ήδη από τον Αύγουστο του 1944. Σε απόρρητη αναφορά του προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Φρανγκλίνο Ρούζβελτ, με ημερομηνία 17/08/1944, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ εκφράζει τις ανησυχίες του για τις εξελίξεις στην Αθήνα και στην Ελλάδα όταν οι Γερμανοί αποχωρήσουν από τη χώρα. «Αν υπάρξει κενό εξουσίας για μεγάλο διάστημα είναι πολύ πιθανό οι εξτρεμιστές του ΕΑΜ και το Κομμουνιστικό Κόμμα να κατέβουν στην πόλη», έγραφε αναφερόμενος στους αντάρτες της ναζιστικής κατοχής.
Η Βρετανία διορίζει άμεσα μια κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου την οποία παρουσιάζει αρχικά ως κυβέρνηση εθνικής ενότητας και στέλνει στην Αθήνα τον στρατηγό Ρόναλτ Σκόμπι για να αναλάβει επικεφαλής του στρατού της χώρας με βασικό πρόσταγμα των αφοπλισμό των ανταρτών. Ο καθηγητής ιστορικός Αντρέ Γερολυμάτος στο βιβλίο του για τον ελληνικό εμφύλιο υπογραμμίζει πως ο αφοπλισμός στην πραγματικότητα προωθείται μόνο για τον ΕΛΑΣ και όχι για τους συνεργάτες των ναζί. Οι Βρετανοί, ως επικυρίαρχοι, ήδη στα μέσα Νοεμβρίου αρχίζουν να απελευθερώνουν αξιωματικούς και στρατιώτες των Ταγμάτων Ασφαλείας, οι οποίοι σταδιακά στελεχώνουν τον στρατό και τις δυνάμεις ασφαλείας. Όπως αναφέρεται στον Observer, σε σχετικό σημείωμα της βρετανικής υπηρεσίας SOE, που ήταν υπεύθυνη για την οργάνωση της αντίστασης στις κατεχόμενες χώρες της Ευρώπης, επισημαίνεται πως σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει οι βρετανικές δυνάμεις να εμφανίζονται με αυτές τις πρακτικές.
Το ΕΑΜ λοιπόν έβλεπε ήδη πως στους δρόμους της Αθήνας είχαν επιστρέψει ταγματασφαλίτες και χαφιέδες των ναζί. «Οι ανώτεροι Βρετανοί αξιωματικοί γνώριζαν ακριβώς τι έκαναν, έχοντας εικόνα πως οι ταγματασφαλίτες ήταν τα αποβράσματα στην Ελλάδα», αναφέρει ο κ. Γερολυμάτος. Συνολικά εκτιμάται πως περίπου 12.000 μέλη των ταγμάτων ασφαλείας απελευθερώθηκαν από τις φυλακές και πολλοί εντάχθηκαν στις δυνάμεις ασφαλείας. Οι Βρετανοί σε καμία περίπτωση δεν θα επέτρεπαν να θιγούν τα συμφέροντά τους στην Ελλάδα, στο πλαίσιο που αυτά ορίζονταν από τη «συμφωνία των ποσοστών», που είχε υπογραφεί μεταξύ του Τσόρτσιλ και του Στάλιν στις 9 Οκτωβρίου του 1944 και όριζε τις μεταπολεμικές σφαίρες επιρροής. Η Ελλάδα ήταν στη σφαίρα επιρροής της Βρετανίας, με στόχο η Σοβιετική Ένωση να μείνει μακριά από τη Μεσόγειο.
Όπως υπογραμμίζει ο Αντρέ Γερολυμάτος το λογικό και το προφανές θα ήταν να ενσωματωθεί ο ΕΛΑΣ στον ελληνικό στρατό, όπως εξάλλου συνέβη με τις αντάρτικές ομάδες και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, για παράδειγμα στη Γαλλία. Ωστόσο η Βρετανία είχε αποφασίσει από την αρχή πως οι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ και οι στρατιώτες του δεν θα γίνονταν δεκτή στο νέο «εθνικό στρατό». Ένας από τους λόγους που ο Τσόρτσιλ επιθυμούσε μια αναμέτρηση με την Αριστερά ήταν πως επιδίωξή του ήταν η παλινόρθωση της Βασιλείας, η οποία θα φρόντιζε να αποκατασταθεί η «νομιμότητα» και τα συμφέροντα της προπολεμικής άρχουσας τάξης. Το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, ανεξάρτητα από τη σχέση του με το ΚΚΕ, αντιπροσώπευε μια επαναστατική δύναμη και μια αλλαγή. Οι Βρετανοί προετοιμάζονται για αυτή τη σύγκρουση και απελευθερώνει τους ταγματασφαλίτες. «Τα Τάγματα Ασφαλείας είχαν πολεμήσει τους αντάρτες του ΕΛΑΣ κατά την ναζιστική κατοχή και θα επαναλάμβαναν με ευχαρίστηση αυτή τη σύγκρουση».
Στις 3 Δεκεμβρίου μια ομοβροντία πυρών έπνιξε στο αίμα τη διαδήλωση του ΕΑΜ στο Σύνταγμα με δεκάδες νεκρούς. Το σκηνικό επαναλαμβάνεται και την επομένη. Στη σφαγή το ΕΑΜ απαντάει παίρνοντας τα όπλα και ο Σκόμπι επιβάλει στρατιωτικό νόμο, διατάσσοντας τον αεροπορικό βομβαρδισμό. Η Μάχη της Αθήνας είχε ξεκινήσει. Τα γερμανικά τανκς αντικαταστάθηκαν από βρετανικά και τα SS από Βρετανούς στρατιώτες και πρώην ταγματασφαλίτες.
Ωστόσο ο Observer αναφέρει πως πολλοί Βρετανοί στρατιώτες δεν γνώριζα με ποιον πολεμούσαν. Σε έγγραφα αξιωματικών αναφέρεται πως πολλοί είχαν την εντύπωση ότι απέναντί τους βρίσκονται «Ούννοι», όρος που χρησιμοποιούσε η βρετανική προπαγάνδα από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο για τους Γερμανούς. «Ρωτούν γιατί πρέπει να δώσουμε τη ζωή μας για τις πολιτικές ελληνικές διαφορές. Τους απαντώ πως είναι όλα μέρος του πολέμου κατά των Ούννων και πρέπει να τους εξολοθρεύσουμε», ανέφερε ένας αξιωματικός σε έγγραφό του. Η βρετανική ηγεσία πάντως, από τα έγγραφα, προκύπτει πως είχε εξαρχής σχέδιο της ερήμωση και την κατάληψη της Αθήνας. Τα βρετανικά στρατεύματα ενισχύθηκαν τις ημέρες που ακολούθησαν και μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου είχαν το πάνω χέρι στους δρόμους της Αθήνας. Εκείνες τις ημέρες θα φτάσει και ο Τσώρτσιλ στην Αθήνα.
Μια από τις πιο σκοτεινές φυσιογνωμίες της βρετανικής δράσης στην Ελλάδα ήταν ο Τσάρλς Γουίκχαμ, ο επικεφαλής της RUC των βασιλικών «επίλεκτων» δυνάμεων ασφαλείας, στην πραγματικότητα δηλαδή των δυνάμεων εναντίον των εξεγερμένων στις περιοχές της «αυτοκρατορίας», εκτός Αγγλίας. Πρώτη φορά η RUC εμφανίστηκε στην Ιρλανδία κατά τη διάρκεια της ιρλανδικής επανάστασης. Η RUC έφτασε και στην Ελλάδα. Υπό την επίβλεψη της δημιουργήθηκαν και τα νέα σώματα ασφαλείας, στα οποία εντάχθηκαν και οι ταγματασφαλίτες των ναζί. Όσο για τα στρατόπεδα, όπου δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εξορίστηκαν βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν, αυτά σημειώνεται στο αφιέρωμα του Observer δεν χρειαζόταν αν δημιουργηθούν, καθώς υπήρχαν ήδη από την εποχή του Μεταξά.  Μπορεί τα μέλη της RUC να μην δημιούργησαν στρατόπεδα συγκεντρώσεις, αν και υπάρχουν και αντίθετες απόψεις για αυτό εξάλλου πολλοί στάλθηκαν και σε βρετανικά στρατόπεδα στη Μέση Ανατολή, είχαν όμως παρουσία σε αυτά, μαζί με τους πρώην συνεργάτες των ναζί. Ο Τσάρλς Γουίκχαμ γνώριζε με ποιους συνεργαζόταν. Γνώριζε πως ήταν οι ίδιοι άνθρωποι που κατά τη διάρκεια της κατοχής εκτελούσαν και βασάνιζαν ανθρώπους.
«Σε καμιά άλλη χώρα στην Ευρώπη, όπως συνέβη στην Ελλάδα, οι συνεργάτες των ναζί δεν είχαν τη δυνατότητα να διεισδύσουν στις κρατικές δομές, τον στρατό, τις δυνάμεις ασφαλείας, το δικαστικό σώμα και μάλιστα τόσο αποτελεσματικά. Η αναζωπύρωση των νεοναζί στην Ελλάδα με την άνοδο της Χρυσής Αυγής συνδέεται άμεσα με την μη εκκαθάριση μεταπολεμικά. Πρόκειται για απογόνους των ταγμάτων ασφαλείας, όπως ήταν και οι υποστηρικτές της Χούντας των Συνταγματαρχών», επισημαίνει το βρετανικό περιοδικό.
http://tvxs.gr/news/taksidia-sto-xrono/bretanoi-kai-synergates-ton-nazi-mazi-ston-elliniko-emfylio