ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΚΑΤΑΝΟΗΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ-ΓΝΩΜΗ

 Reality Check: Σε Απλά Ελληνικά

Το παρακάτω κείμενο είναι η προσωπική μου αντίληψη για ότι συνέβη στην Ελλάδα την τελευταία περίοδο.-(Πάνος Τσαπανίδης)

Γιατί έγινε ότι έγινε?

Παραποιώντας τα οικονομικά της στοιχεία, η Ελλάδα “απέδειξε” πως μπορεί να συμμετάσχει σε μία νομισματική ένωση στην οποία συμμετείχαν οικονομίες πολύ πιο ισχυρές απο την δική της. Είναι σαν να συμμετέχει ο Αχιλλέας Φαρσάλων σε πρωτάθλημα που παίρνει μέρος η Μπαρτσελόνα και η Μίλαν. Η Ελλάδα δεν μπορούσε να γίνει ανταγωνιστική (να γίνει δηλαδή Μπαρτσελόνα) με αποτέλεσμα να συσσωρεύσει πάρα πολύ χρέος.

Η ΕΕ και το ΔΝΤ την διέσωσε αλλά επέμεινε σε λιτότητα και μεταρρυθμίσεις. Έχει υπάρξει περισσότερο απο το πρώτο και λιγότερο απο το δεύτερο και η Ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε σε ανησυχητικό βαθμό. Οι Έλληνες χρειάζονται κι άλλες διασώσεις αλλά έχοντας αγανακτίσει με την λιτότητα ζήτησαν αλλαγή τακτικής.

Ο Τσίπρας προσπάθησε να σταματήσει την επιβολή μέτρων λιτότητας και να πείσει την ΕΕ να συμφωνήσουν σε μέτρα που, ναι μεν εξυπηρετούν το χρέος, συμβάλλουν όμως και σε ανάπτυξη της χώρας.

Πως προσπάθησε να το πετύχει αυτό?

Ο Τσίπρας χρησιμοποίησε δύο βασικά όπλα:

α. Την κοινή λογική: Ο Βαρουφάκης απέδειξε ξανά και ξανά με τις γνώσεις και τα επιχειρήματα του πως αυτά που επιβάλλουν οι Ευρωπαίοι όχι μόνο δεν γεννούν ανάπτυξη, αλλά καταστρέφουν την χώρα. Το όπλο της κοινής λογικής ενυσχύθηκε και απο την ανοιχτή παραδοχή του ΔΝΤ πως το χρέος της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο, παραδοχή που ήρθε μετά απο κινήσεις της κυβέρνησης.

Ποιό ήταν το αποτέλεσμα?: Κανένα αποτέλεσμα. Ο Σόιμπλε δεν είχε κανένα πρόβλημα να πει ανοιχτά πως γνωρίζει πως το χρέος της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο αλλά δεν τον νοιάζει και δεν θα δεχτεί κούρεμα του χρέους. Αυτό αποδεικνύει πως η κοινή λογική δεν παίζει κανέναν ρόλο στις αποφάσεις της ΕΕ (Ευρωπαϊκής Ένωσης), άρα το βασικό όπλο του Τσίπρα, πάνω στο οποίο επένδυσαν 6 μήνες, ήταν εξ’ αρχής άχρηστο.

β. Το Grexit: Ο Τσίπρας ξεκίνησε ένα είδος ψυχρού πολέμου (ΗΠΑ-ΕΣΣΔ απειλούσαν ο ένας τον άλλον πως θα ρίξουν πυρηνικά), απειλώντας πως θα πάει την χώρα σε Grexit, καταστρέφοντας μαζί με την Ελλάδα και ολόκληρη την Ευρώπη.

Ποιό ήταν το αποτέλεσμα?: Κανένα αποτέλεσμα. Οι δανειστές ήταν σίγουροι πως μπλοφάρει.

Να σημειώσω εδώ πως όταν στις 11/7/2015 ο Άγγλος φιλόσοφος Keith Frankish ρώτησε στο twitter τον Βαρουφάκη:
“Αν ο Βαρουφάκης πιστεύει (σωστά, κατ’εμε) ότι ο Σόιμπλε θέλει Grexit, γιατί νόμιζε πως η Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την απειλή του Grexit για να πάρει παραχωρήσεις?”

Ο Βαρουφάκης του απάντησε:

“Δεν το νόμιζα. Στην πραγματικότητα αρνιόμουν σταθερά να μπλοφάρω, να απειλήσω ή να σκευωρίσω.”

Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε ο Τσίπρας δεν πήγε με 2 όπλα, αλλά με ένα.

Γιατί ο Τσίπρας δεν προχώρησε σε Grexit παρ’όλα αυτά?

Ο Τσίπρας δεν μπορούσε να κάνει Grexit χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία. Ένα Grexit μπορεί να γίνει μόνο προσχεδιασμένα και με τρόπο ελεγχόμενο και όχι άτακτο.

Δεν μπορούσαμε να κάνουμε Grexit και να τυπώσουμε κατευθείαν δραχμές?

Σύμφωνα με τον Γ. Βαρουφάκη, στο υπο αμερικανική κατοχή Ιρακ, με τον πιο ισχυρό στρατό του κόσμου και τρία νομισματοκοπεία, η είσοδος νέου νομίσματος τους πήρε σχεδόν ένα χρόνο.

Χωρίς τέτοια υποστήριξη, η Ελλάδα θα ανακοίνωνε ένα πολύ υποτιμημένο νόμισμα το οποίο θα χρειαζόταν 18 μήνες για να φτάσει στην Ελληνική αγορά. Μέσα σε αυτούς τους 18 μήνες ο κάθε Έλληνας θα έστελνε τα λεφτά του στο εξωτερικό με όποιον τρόπο έβρισκε και το αποθεματικό της χώρας θα άδειαζε.

Η αξία ενός νομίσματος ορίζεται εν μέρη απο το αποθεματικό. Πρόσθεσε σε αυτό και άλλους παράγοντες που επίσης επηρρεάζουν την αξία ενός νομίσματος — π.χ. το ποσοστό ανεργίας σε μία χώρα και η πολιτική σταθερότητα, ο πληθωρισμός — και το αποτέλεσμα, όταν μετά απο 18 μήνες γυρνούσαμε σε δραχμή, θα ήταν τα 500 ευρώ μισθό/μήνα που έπαιρνε κάποιος, αφού μετατρεπόντουσαν σε ένα ποσό σε δραχμές, δεν θα του έφταναν για να ζήσει ούτε μία εβδομάδα.

Απόσπασμα απο συνέντευξη του Βαρουφάκη στις 14/7/2015

Μα καλά, όλα αυτά δεν τα προέβλεψε η κυβέρνηση?

Σύμφωνα με ανώνυμο κυβερνητικό του Τσίπρα που μίλησε σε Γάλλο δημοσιογράφο: “Υποτιμήσαμε την δύναμη τους”. (1, 2)

Δηλαδή ο Τσίπρας δεν είχε καμία λύση?

Είχε. Η καλύτερη λύση για την Ελλάδα, σύμφωνα με αυτά που κάθε σοβαρός οικονομολόγος απο κάθε γωνιά του κόσμου έχει πει, ήταν ο Τσίπρας να ζητήσει ένα ελεγχόμενο Grexit απο την πρώτη μέρα που ήρθε στην κυβέρνηση αντί να μπλοφάρει απειλώντας πως θα κάνει άτακτο Grexit. Οποιαδήποτε άλλη μορφή συμφωνίας δεν μπορεί να βοηθήσει την χώρα.

Για να είμαστε όμως δίκαιοι… πως πιστεύετε ότι θα αντιδρούσε ο Ελληνικός λαός αν μάθαινε (που θα το μάθαινε σίγουρα) ότι ο Τσίπρας τυπώνει κρυφά δραχμές; Θα τον κατηγορούσαμε πως είναι ένας ακροαριστερός που έχει κρυφό σχέδιο να μας βγάλει απο την Ευρώπη. Άρα, ρεαλιστικά, ο Τσίπρας φαίνεται να ακολούθησε την μόνη επιλογή που είχε, την αλήθεια και την κοινή λογική.

Άρα όντως δεν είχε λύση;

Είχε. Αλλά δεν ήταν σίγουρη λύση. Σε συνέντευξη του που δημοσιεύτηκε στις 13/7/2015, ο Γιάννης Βαρουφάκης βλέποντας εδώ και έναν μήνα πριν το δημοψήφισμα ότι η ΕΚΤ θα κλείσει τις Ελληνικές τράπεζες για να εκβιάσει μία συμφωνία πρότεινε τα εξής:

1. Να εφαρμόσει “κούρεμα” στα ομόλογα που έκδωσε η Ελλάδα προς την ΕΚΤ το 2012, μειώνοντας το χρέος της Ελλάδας.

2. Να εκδώσει δική μας αυτόνομη ρευστότητα σε ευρώ, τα IOUs.

3. Να πάρει τον έλεγχο της Τράπεζας της Ελλάδος απο την ΕΚΤ.

Με αυτόν τον τρόπο, θα έδειχνε στους Ευρωπαίους ότι η Ελλάδα ετοιμάζεται για Grexit, και αυτή η αναπάντεχη πίεση πίστευε πως θα οδηγούσε στο να πάρει η Ελλάδα μία καλύτερη συμφωνία. Η λύση δεν ήταν ποτέ το Grexit. Η λύση ήταν να βρούμε τρόπους να τους πιέσουμε να μας δώσουν μία καλύτερη συμφωνία. Και το σχέδιο Βαρουφάκη σίγουρα θα τους έκανε να “ιδρώσουν” λίγο παραπάνω.

Την νύχτα που ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος (61.31% ΟΧΙ), οι έξι ισχυρότεροι υπουργοί έκαναν την δική τους ψηφοφορία. Η πρόταση του Βαρουφάκη έχασε με ψήφους 4 προς 2, και ο Τσίπρας — μετά την συνάντηση του με τους αρχηγούς των ελληνικών κομμάτων — αποφάσισε να πάει να διαπραγματευθεί για μία καλύτερη συμφωνία. Συγκεκριμένα, τα κόμματα πρότειναν να μην προκαλέσουμε την άλλη πλευρά και να συμφωνήσουμε με αυτά που θα μας προτείνουν.

Ο Βαρουφάκης συμπλήρωσε επίσης στην συνέντευξη αυτή:

“Όταν τον Ιανουάριο ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία, μία μικρή ομάδα είχε “στην θεωρία” γραμμένο σχέδιο, σκεπτόμενοι πώς θα μπορούσε να γίνει.” Συμπλήρωσε όμως πως “δεν είμαι σίγουρος αν θα μπορούσαμε να το διαχειριστούμε, γιατί το να διαχειριστείς την κατάρρευση μιας νομισματικής ένωσης χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη τεχνογνωσία, και δεν είμαι σίγουρος αν την είχαμε εδώ στην Ελλάδα χωρίς την βοήθεια απο ανθρώπους εκτός.”

Και τώρα που βρισκόμαστε?

Επειδή η ΕΚΤ (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) και το ΔΝΤ αρνήθηκαν να δανείσουν χρήματα στην Ελλάδα (δεν πληρώσαμε την δόση του ΔΝΤ και τους απειλήσαμε με Grexit), ο Τσίπρας αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια απο τον ΕΜΣ (Έκτακτος Μηχανισμός Στήριξης) ζητώντας 3ετες δάνειο το οποίο θα επιτρέψει στην χώρα να ανταπεξέλθει στις εσωτερικές της υποχρεώσεις (συντάξεις, μισθούς κλπ) αλλά και στις εξωτερικές της υποχρεώσεις (πληρωμή τόκων απο τα δάνεια που τρέχουν).

Αυτό είναι καλό. Κερδίζουμε 3 χρόνια στα οποία μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση. Σωστά?

Όχι. Η συμφωνία που κάνεις με τον ΕΜΣ δεν έχει τους ίδιους όρους με τις συμφωνίες που έκανες με την Τρόικα (ΕΚΤ, ΔΝΤ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Επίσης, σύμφωνα με αναφορά του ΕΜΣ που στάλθηκε μέσω της Τρόικας στην Ελληνική κυβέρνηση τον Ιούνιου του 2013 και η οποία διέρρευσε, ο ΕΜΣ υποστήριζε πως οι ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα δεν προχωρούν με γρήγορο ρυθμό, και ζήτησαν να αντικατασταθεί το ΤΑΙΠΕΔ (Ταμειο Αξιοποιησης Ιδιωτικης Περιουσιας του Δημοσιου Α.Ε) με μία άλλη καινούργια επενδυτική εταιρεία, τονίζοντας επίσης πως η Ελλάδα δεν θα πρέπει να έχει λόγο στο πως θα δρα αυτή η νέα εταιρεία, κάτι που δείχνει καθαρά ποιές θα είναι οι προθέσεις του ΕΜΣ για την χώρα μας τώρα που θα αποκτήσει άμεσο έλεγχο.

Τι ακριβώς είναι ο ΕΜΣ?

Κάθε κράτος που γίνεται μέλος της ΕΕ γίνεται αυτόματα και μέλος του ΕΜΣ. Συμφωνεί επίσης πως κάθε φορά που ο ΕΜΣ ζητά χρήματα απο την ΕΕ για να προσφέρει δάνειο σε κάποια απο τις χώρες που έχει πρόβλημα (π.χ. εμείς), το κάθε κράτος υποχρεούται να τα δώσει εντός 7 ημερών. Ανεξάρτητα αν το κράτος έχει προβλήματα και βουλιάζει, πρέπει να δώσει τα χρήματα που του ζητάνε. Χωρίς να βγάλει κιχ.

Το συνολικό ποσό που ζητά ο ΕΜΣ ορίζεται απο τον ίδιο τον ΕΜΣ και δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Δηλαδή, λέει ένα νούμερο και τα κράτη της ΕΕ υποχρεούνται να τσοντάρουν το ποσό που τους αναλογεί για να συμπληρωθεί το 100% αυτού του ποσού. (π.χ. η Γερμανία καταβάλει 27% του συνολικού ποσού που θα ζητηθεί απο τα κράτη της ΕΕ και η Ελλάδα 2.8%.)

Αυτό δεν ακούγεται και τόσο καταστροφικό… σωστά?

Όταν δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβρη του 2012 ο ΕΜΣ, τα κρατη-μέλη της ΕΕ του έδωσαν συνολικά 500 δις ευρώ για να τα κρατά και να τα δανείζει σε κράτη-μέλη στην περίπτωση που έχουν ανάγκη . Ο ΕΜΣ τους ζήτησε μετά άλλα 200 δις (σύνολο 700 δις ευρώ).

Ο λόγος που ζητά ο ΕΜΣ χρήματα απο τα κράτη ΔΕΝ είναι για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη που έχουν ανάγκη. Είναι για να τα δίνει στις ΤΡΑΠΕΖΕΣ και να ενισχύουν την ρευστότητα τους, να τα επενδύουν και να βγάζουν κι άλλα λεφτά (ή να τα χάνουν αν κάνουν λάθος επένδυσεις), και όλα αυτά με λεφτά των πολιτών της Ευρώπης.

Ο ΕΜΣ είναι ένα χρηματοπιστωτικό τερατούργημα με έδρα το Λουξεμβούργο. Tα μέλη του και το προσωπικό του δεν υπακούουν σε κανένα δικαστήριο, έχουν πλήρη ασυλία και ακαταδίωκτο, καθώς και εξασφαλισμένο απόρρητο όλων των εγγράφων που κατέχουν. Μπορούν να προβούν σε κατασχέσεις ιδιωτικής περιουσίας, να αγνοούν αποφάσεις που έχουν περάσει απο την βουλή μίας χώρας, να ρίχνουν κυβερνήσεις και να διορίζουν εκπροσώπους που επιλέγουν αυτοί (τεχνοκράτες).

Επίσης, όταν χρωστάς λεφτά στον ΕΜΣ (είτε επειδή δεν πλήρωσες εντός 7 ημερών το ποσό που ζητήθηκε απο όλα τα κράτη της ΕΕ για να το προσφέρει ως “βοήθεια” σε κάποιο κράτος, είτε γιατί δεν πλήρωσες τους τόκους που εσύ του χρωστάς), αυτός μπορεί να προβεί σε κατασχέσεις ιδιωτικής περιουσίας, ενώ δεν υπάρχει κανένα δικαστήριο που να μπορεί να το δικάσει και να ακυρώσει τις αποφάσεις του. Τα μέλη του ΕΜΣ αποτελούνται κυρίως απο μέλη της Τρόικα, και αυτήν την στιγμή (11/7/2015) πρόεδρος του ΕΜΣ είναι ο Γιερόεν Ντάισελμπλουμ, ένας απο τους μεγαλύτερους πολέμιους της προσπάθειας της Ελλάδας να απεμπλακεί απο τα μνημόνια.

Ουσιαστικά, η ΕΕ παρουσιάζει τον ΕΜΣ ως ένα δίχτυ ασφαλείας, αλλά στην πραγματικότητα είναι ξεκάθαρα ιστός της αράχνης.

 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΜΣ

Δεν μπορούμε να μείνουμε για 3 χρόνια και μετά να βγούμε απο τον ΕΜΣ?

Όχι. Ως μέλος της ΕΕ, υποχρεούσαι πάντοτε να καταβάλεις το ποσό που σου αναλογεί ως μέλος όταν ο ΕΜΣ ζητάει χρήματα, και πάντα εντός 7 ημερών. Δηλαδή ακόμη και αν η Ελλάδα δεν πάρει δάνειο ποτέ απο τον ΕΜΣ, πάντα θα υποχρεούται να προσφέρει το ποσό που της αναλογεί όταν ο ΕΜΣ ζητάει χρήματα. Και πρέπει να το κάνει ακόμη κι αν δεν της περισσεύουν αυτά τα χρήματα (όπως π.χ. αυτήν την περίοδο).

Άρα τι είχαμε τι χάσαμε?

Και πάλι όχι. Γιατί όταν παίρνεις δάνειο κατευθείαν απο τον ΕΜΣ αντι απο την Τρόικα, τότε του παρέχεις άμεσο δικαίωμα να παρέμβει στην χώρα σου (να ρίχνει κυβερνήσεις, να κάνει κατασχέσεις κλπ), ενώ αν δεν είχες δανειστεί θα είχες μόνο την υποχρέωση να του δίνεις χρήματα όταν τα ζητάνε για να “σώσουν” κάποιο άλλο κράτος της ΕΕ.

Επίσης, τα μέτρα που θα έχουν δικαίωμα να επιβάλλουν, (χωρίς να χρειάζεται να τα περάσουν απο την Βουλή μας ή να τα δεχτεί η κυβέρνηση μας), είναι μέτρα που έχουν ως στόχο να χειροτερέψουν την οικονομία και να μειώσουν τον ΑΕΠ της χώρας, ώστε να συνεχίζει η Ελλάδα να δανείζεται και αυτοί να συνεχίζουν να την διοικούν όπως αυτοί θέλουν. Οπότε, τυπικά έχεις το δικαίωμα να μην ζητήσεις κι άλλο δάνειο απο τον ΕΜΣ αλλά στην πραγματικότητα δεν θα μπορείς.

Πως μπορούμε να ξεφύγουμε απο όλο αυτό?

Ότι κατασχεθεί απο τον ΕΜΣ δεν μπορείς να το πάρεις πίσω ούτε καν με απόφαση δικαστηρίου. Μπορείς να το πάρεις πίσω μόνο αν σου το πουλήσουν πίσω (πράγμα αδύνατον) ή με την βία (π.χ. στο Περού, όπου το νερό πέρασε σε ιδιωτικές εταιρείες, ο λαός επαναστάτησε και η κυβέρνηση έκανε ξανά το νερό κρατικό).

Επίσης, όσο βρίσκεσαι στο ίδιο νόμισμα δεν θα μπορέσεις ποτέ να γίνεις ανταγωνιστικός, οπότε θα συνεχίζεις να αυξάνεις το χρέος της χώρας και θα αναγκάζεσαι να ζητάς περισσότερα δάνεια.

Άρα ΕΜΣ = Game Over;

Όχι…αλλά... Όσο τρέχει δάνειο απο τον ΕΜΣ η χώρα είναι ευάλωτη στις ορέξεις των δανειστών. Η Πορτογαλία μπήκε στον ΕΜΣ το 2011 και βγήκε το 2014. Οι δανειστές το περιγράφουν με φράσεις όπως:

“Η Πορτογαλία ολοκλήρωσε επιτυχημένα το πρόγραμμα του ΕΜΣ.”

Αλλά δεν λένε τι αναγκάστηκε να πουλήσει το κράτος της Πορτογαλίας στους δανειστές που εμπλέκονται με τον ΕΜΣ μέσα σε αυτά τα 3 χρόνια που “έτρεχε” το πρόγραμμα του ΕΜΣ. Ούτε και το γεγονός πως η Πορτογαλία παραμένει σε μνημόνιο και πολύ πιθανόν να ξαναμπεί στον ΕΜΣ.

Ουσιαστικά, όσο πιο γρήγορα ξεχρεώσουμε τον ΕΜΣ και βγούμε απο το “πρόγραμμα” του, τόσο λιγότερα θα χάσουμε και τόσο περισσότερα θα προλάβουμε να σώσουμε απο τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας μας. Επίσης, αυτό προϋποθέτει πως αν βγούμε απο τον ΕΜΣ δεν θα πρέπει να ξαναζητήσουμε δανεικά, γιατί κάθε φορά που θα ξαναμπαίνουμε στον ΕΜΣ θα χάνουμε και κάτι. Και όταν λέω κάτι, εννοώ την ΔΕΗ, το ΝΕΡΟ, πετρέλαια, αεροδρόμια, λιμάνια, τα εργασιακά μας δικαιώματα, ότι έχει πολύτιμη αξία για το βιοτικό μας επίπεδο.

Ο μόνος τρόπος να σταματήσει αυτός ο φαύλος κύκλος είναι μία κυβέρνηση που δεν είναι διεφθαρμένη ως το κόκκαλο και να είμαστε ενημερωμένοι για όσα γίνονται και να μην κλείνουμε τα μάτια. (όπως κάναμε τα τελευταία 5 χρόνια με τα συσσίτια, τις αυτοκτονίες, την αύξηση παιδικής θνησιμότητας, την ανεργία, τους άστεγους κλπ).

Ξαναρωτάω λοιπόν… Και τώρα που βρισκόμαστε?!?

Η κυβέρνηση Τσίπρα αποδέχτηκε την βαριά και καταστροφική ήττα γι’αυτήν και για την χώρα. Η Ελλάδα έχει μπει σε τροχιά να μετατραπεί σε αποικία της Γερμανίας και των δανειστών και η ζωή μιμείται την τέχνη:

Ο Ελληνικός λαός κινδυνεύει να μετατραπεί στον ήρωα του βιβλίου του George Orwel, 1984. Στο βιβλίο αυτό, ο ήρωας του βιβλίου ζει στην Αγγλία κάτω απο μία καταπιεστική κυβέρνηση που προπαγανδίζει ασταμάτητα και δεν διστάζει να βασανίσει όποιον αντιστέκεται με τα χειρότερα βασανιστήρια.

Στο τέλος, ο ήρωας, βασανισμένος, διαλυμμένος και με το ηθικό και την συνείδηση του κατεστραμμένα, όχι μόνο αποδέχεται την κυριαρχία της κυβέρνησης, αλλά την αγαπά με όλο του το είναι.

- Πάνος Τσαπανίδης

https://medium.com/@panostsapanidis/reality-check-%CF%83%CE%B5-%CE%B1%CF%80%CE%BB%CE%AC-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC-b06f08c6fffc 

FORBES: TO GREXIT ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΟ